Hungursneyð í Gaza: Alþjóðlegt neyðarástand krefst tafarlausra aðgerða
Gaza, 23. ágúst 2025
Hungursneyð hefur formlega verið staðfest á norðurhluta Gaza, sérstaklega í nágrenni Gaza-borgar, samkvæmt nýrri skýrslu Alþjóðlegrar matvælanefndar (IPC). Þetta er í fyrsta sinn sem hungursneyð er opinberlega viðurkennd á svæðinu síðan stríðið hófst í október 2023. Skýrslan lýsir skelfilegri stöðu þar sem tugþúsundir íbúa glíma við matarskort, börn þjást af lífshættulegri vannæringu og skortur á hreinu vatni og lyfjum eykur útbreiðslu sjúkdóma.
Mannúðarkreppa af ógnvænlegum toga
Skýrsla IPC, sem birt var á föstudag, dregur upp myrka mynd af ástandinu:
- Yfir 500.000 manns eru nú í hungursneyð, sem er flokkað sem hæsta stig matvælakreppu samkvæmt IPC.
- 1,7 milljónir til viðbótar standa á barmi hungursneyðar, með takmarkaðan aðgang að mat, vatni og heilbrigðisþjónustu.
- Börn og aldraðir bera þyngsta höggið, en skortur á næringu veikir ónæmiskerfi þeirra og gerir þau berskjölduð fyrir sjúkdómum.
Antonio Guterres, aðalritari Sameinuðu þjóðanna, kallaði ástandið „manngerða hörmung“ og lagði áherslu á að alþjóðlegt samfélag verði að bregðast við strax. „Þessi kreppa hefði verið hægt að koma í veg fyrir með pólitískum vilja og samstilltu átaki,“ sagði hann.
Deilt um ábyrgð
Ísraelsk stjórnvöld hafna niðurstöðum skýrslunnar og kalla þær „pólitískan áróður“. Talsmenn ríkisstjórnarinnar halda því fram að næg mannúðaraðstoð, þar á meðal matvæli, hafi verið flutt inn í Gaza, en að Hamas beri ábyrgð á ófullnægjandi dreifingu til almennings. Hjálparsamtök, eins og Rauði krossinn og Læknar án landamæra, gagnrýna hins vegar Ísrael harðlega. Þau benda á að lokun landamæra, takmarkanir á flutningum og árásir á hjálparleiðir geri það nánast ómögulegt að koma mat, lyfjum og öðrum nauðsynjum til íbúa.
Alþjóðleg viðbrögð og vaxandi þrýstingur
Frá Evrópu, Norður-Ameríku og víðar um heiminn hljóma kröfur um að Ísrael aflétti hömlum á hjálparflutningum og tryggi öruggar leiðir fyrir mannúðaraðstoð. Í Ísrael sjálfu fer vaxandi mótmælahreyfing fram, þar sem borgarar krefjast vopnahlés og lausnar á gíslakreppunni sem tengist átökunum. Þátttakendur í mótmælunum lýsa yfir áhyggjum af siðferðilegum og mannúðarlegum afleiðingum stríðsins.
Framtíð í húfi
Sérfræðingar Sameinuðu þjóðanna vara við því að án tafarlausra aðgerða muni hungursneyðin breiðast út og valda einni verstu mannúðarkreppu á svæðinu í áratugi. Næstu tvær vikur skipta sköpum til að koma í veg fyrir algert hrun matvælaöryggis. „Þetta er kapphlaup við tímann,“ sagði talsmaður IPC. „Hver dagur án aðgerða kostar mannslíf.“
Alþjóðasamfélagið stendur nú frammi fyrir siðferðilegri og pólitískri áskorun: að bregðast við hungursneyðinni með samhæfðu átaki og tryggja að hjálp nái til þeirra sem þurfa á henni að halda. Framtíð milljóna í Gaza veltur á því.
